Mariana Prins-Atanasova (r) schudt de hand van Chantal Versluis. Deze zomer komen zij beiden in actie op het WK in Chiba, Japan.
(Foto: Fred Versluis)

Begonnen als scheidsrechter in Bulgarije en inmiddels geselecteerd om namens de Koninklijke Nederlands Baseball en Softball Bond te scheidsen op het WK Women’s Fastpitch Softbal deze zomer in Japan. Mariana Prins-Atanasova vertelt over het verloop van haar carrière

Tekst: Britt van den Elshout

Wanneer ben je begonnen als scheidsrechter?
“Ik begon toen ik nog softbalde in Bulgarije. We hadden toen te weinig scheidsrechters waardoor ik twee tot drie wedstrijden in de week ben gaan scheidsen. In die tijd vond ik het softballen zelf nog wel leuker. Uiteindelijk ben ik in 2001 naar Nederland gekomen en heb ik anderhalf seizoen bij Terrasvogels gespeeld. Toen merkte ik dat er een vrij groot niveauverschil was tussen de techniek van speelsters in Nederland en in Bulgarije. Het lastige is dat wanneer je een foute techniek hebt aangeleerd, je deze heel moeilijk kunt veranderen. Toen heb ik besloten om te stoppen met spelen en me volledig te focussen op het scheidsen. Op die manier kon ik wel bij het spelletje blijven, want het softbal vind ik ontzettend leuk.”

Heb je het toen meteen serieus opgepakt?
“Ik heb eerst de ESF umpires clinic gedaan die in Bulgarije werd gehouden en vervolgens ben ik in 2002 serieus aan de slag gegaan als scheids. Aan het begin merkte ik wel dat ik erg veel moeite had met de Nederlandse taal. In de beginjaren ben ik vaak scheids geweest bij het heren softbal en daar zijn ze verbaal ook wat sterker. Zodra je een fout maakt, krijg je het meteen te horen.”

“Na een moeilijke wedstrijd bij de Storks dacht ik: ik stop er mee. Ik kon gewoon niet goed uit mijn woorden komen in het Nederlands. Mijn man André (Prins, red.) kwam vervolgens met een oplossing. Hij stelde voor dat ik de volgende keer eerst zou reageren in het Bulgaars. Op deze manier moesten de spelers eerst nadenken over wat ik zei en zo kon ik in de tussentijd bedenken hoe ik mezelf moest verwoorden in het Nederlands. Dat heeft me enorm geholpen de eerste jaren.”

Hoe verliep je carrière vervolgens?
“Ik ben één jaar scheidsrechter geweest in de eerste klasse en toen ben ik meteen doorgestroomd naar de hoofdklasse. Dat was ontzettend leuk, want ik was toen nog vrij jong. Ik denk dat mensen een harde werker in mij zagen. Sindsdien heb ik ook alleen nog maar in Nederland en op Europees niveau gewerkt en niet meer in Bulgarije zelf. Ik kwam alleen op Europees niveau uit voor de Bulgaarse softbalbond, maar recent ben ik volledig overgestapt naar de Nederlandse bond.”

Sta je liever achter de plaat of in het veld?
“Het is beide leuk, maar ik sta toch het liefst als hoofdscheidsrechter achter de plaat. Je moet dan constant geconcentreerd en gefocust zijn en dat vind ik leuk. In het veld is dat soms moeilijker. Je hoeft dan niet elke pitch te callen, waardoor je sneller afgeleid raakt. Dat is lastig, want ook in het veld moet je ontzettend belangrijke beslissingen maken. Als je niet geconcentreerd bent, mis je het meteen.”

Wat zijn de moeilijke momenten tijdens een wedstrijd?
“Ik denk eigenlijk nooit in problemen, ik ben heel positief ingesteld, maar als scheidsrechter krijg je natuurlijk altijd commentaar. Een scheidsrechter kan het maar 50 procent goed doen aangezien er altijd twee teams zijn. Ik denk dat het belangrijk is om te laten zien dat je het voor de sport doet en dat je je volledig inzet. Op die manier krijg je respect voor je werk en dat is voor mij heel belangrijk. Dan krijg je ook veel minder commentaar.

Mariana (r) zal tijdens het WK de KNBSB vertegenwoordigen als scheidsrechter.
(Foto: Marco Stoovelaar)

Nu mag je aankomende zomer naar het WK, hoe bereid je je daarop voor?
“Na de aanstelling begin februari ben ik meteen hard aan de slag gegaan. Ik train drie tot vier keer per week in de fitness, heb mijn eetschema aangepast, ik bereid me mentaal voor en ik lees veel boeken om nóg meer kennis over de regels te krijgen. Het regelboekje is echt mijn beste vriend, je moet namelijk altijd up-to-date blijven. Er zijn zoveel regels die eigenlijk nooit voorkomen, maar die je dus wel moet kennen. Ook vind ik het belangrijk dat een scheidsrechter conditioneel goed is. Als je een goede conditie hebt, kun je je het best concentreren. Verder bereid ik me voor door zoveel mogelijk wedstrijden te draaien tijdens de competitie, zowel bij het dames- als herensoftbal.”

Is het WK altijd al een droom geweest?
“Zeker. Toen ik in januari het bericht kreeg dat ik was genomineerd, was dat echt onvoorstelbaar. Er waren namelijk ook andere scheidsrechters die het konden worden. Mijn uiteindelijke droom is als scheidsrechter op de Olympische Spelen te staan. Daarvoor moet je echter eerst scheidsen op het dames WK. Ik vond het daarom geweldig toen ik hoorde dat ik was geselecteerd voor Japan.”

Bij welke wedstrijden op het WK zou je graag scheidsrechter willen zijn?
“Ik wil het liefst alle landen voorbij zien komen. Op het WK speelt echt de top van de wereld, hoger is er niet. Het maakt me dan ook niet uit of ik achter de plaat of in het veld sta. Ik weet alleen niet of het lukt om alle teams te zien, op een toernooi gebeurt dit namelijk niet vaak. Soms kom je een team wel drie keer tegen en zie je anderen juist helemaal niet. Ik zou in ieder geval bij wedstrijden van Japan, Amerika en Canada willen scheidsen, dat lijkt me echt fantastisch.”

Ten slotte, hoe schat je de kansen voor Nederland?
“Het team is heel sterk. Alle meiden werken heel hard en zijn ontzettend getalenteerd. Ik hoop dat ze in ieder geval derde worden, dat is een stapje beter dan vorige keer en zou een ontzettend mooie prestatie zijn.”